خانواده های ایرانی، دوراهی خانه یا سرای سالمندان

به گزارش هرمزگان من، این روزها شکل و شمایل زندگی روزمره خانواده‌های ایرانی دگرگون شده است و در مسیر گذر از زندگی سنتی به مدرنیته، سبک زندگی مردم ایران نیز همانند سایر کشورهای در حال توسعه و یا توسعه یافته دچار تغییرات شگرفی شده و به ناگزیر با مشکلات و آسیب‌های ناشی از این تغییرات دست و پنجه نرم می کند.

یکی از پیامدهای زندگی مدرن امروزی تغییر شیوه زندگی سالخوردگان و روش برخورد خانواده ها با پدیده سالمندی و عوارض ناشی از آن بر زندگی روزانه خانواده ‌های ایرانی است.

مشکل این روزهای خانواده‌های ایرانی که عموما جوان و دارای موقعیت های شغلی و درآمدی هستند این است که با سالمندان خود چکار کنند؟ این پرسش وقتی اهمیت پیدا می کند که در منزل سالمندی داشته باشد که نیاز به مراقبت دارد و برای انجام امور روزانه خود به شخص دیگری وابسته باشد.

خانواده های جوان بر سر این دوراهی هستند که آیا سالخوردگان را به سرای سالمندان بسپارند و یا پرستاری را در منزل برای مراقبت از آنها به کار گیرند.

این تصمیم گیری وقتی بحرانی می‌شود که فشارهای روانی و عاطفی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی، محدودیت جا و فضای اندک آپارتمان محل زندگی هم در این قضیه دخیل باشد.

به علاوه اینکه خود سالمند در خانه های آپارتمانی، هم احساس تنهایی می‌کند و هم فکر می‌کند باری است بر دوش پسر و دختر جوانش.

در باور بیشتر خانواده‌های ایرانی سرای سالمندان جایی است که احساس و عاطفه وجود ندارد و تصویر ناخوشایندی از مراکز نگهداری سالمندان در خاطر ایرانی ها نقش بسته است، حتی اگر شخصی به علت نداشتن امکان نگهداری سالمند در منزل، بخواهد سالمندش را به سرای سالمندان بسپارد با شماتت و نگاه سرزنش آمیز اطرافیان مواجه می شوند.

پس چه باید کرد؟

جمعیت کشور به سوی سالخوردگی پیش می‌رود. چه بخواهیم و چه نخواهیم باید تعداد زیادی از افراد سالخورده را که شرایط نگهداری در منزل ندارند به آسایشگاه های سالمندان بسپاریم.

اما آیا مراکز سالمندان موجود در استان و یا کشور، شرایط کامل و استاندارد را برای راحتی و آسایش ای نقش که سالها برای تربیت و پرورش نسل امروزی زحمت کشیده‌اند دارند؟ نگارنده با تجربه سی ساله در حوزه توانبخشی پاسخی منفی برای این پرسش دارد.

مراکز نگهداری سالمندان در ایران فقط مکانی برای نگهداری هستند و به صورت آسایشگاهی و زندگی گروهی اداره می‌ شوند.

هرچند نباید تلاش همکاران پرتلاش سازمان بهزیستی را نادیده گرفت که علیرغم اینکه بخش دولتی اجازه تأسیس و راه اندازی مراکز توانبخشی را ندارد با ظرفیت بخش خصوصی و غیردولتی، مراکزی را برای نگهداری سالمندان در کشور راه اندازی کرده اند.

ولی این مراکز به جز چند مرکز که به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد فاقد شرایط استاندارد برای زندگی روزانه و راحت سالمندان است.

بنابر این لزوم، سرمایه گذاری بخش دولتی و خصوصی برای احداث مراکز بزرگ و مجهز سالمندان در کشور شدیداً حس می شود.

مراکزی که در اندازه استانداردهای جهانی باشد و خانواده ها با آسودگی خاطر افراد سالخورده شان را به این مراکز بسپارند و این افراد بتوانند علاوه بر زندگی راحت و مجزا(‌ نه به صورت آسایشگاهی و گروهی) به فعالیت اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی بپردازند.

📝عباس صالحی پور(روانشناس)