قشمی‌ها به تماشای هنرنمایی “جفتی نوازان” جنوب کشور نشستند

قشموندان، علاقمندان و دوستداران موسیقی اصیل ایرانی چهارشنبه شب ۲۳ خردادماه به تماشای ششمین رویداد فرهنگی هنری “جزیرت” با هنرنمایی جفتی نوازان مطرح جنوب کشور در تالار آیینه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی قشم نشستند.

به گزارش هرمزگان من، در این رویداد فرهنگی و هنری گروه های هنری گردوخاک قشم، دلبش خمیر، کیدی بندرعباس، آنامیس میناب به اجرای نوای جفتی پرداختند که با استقبال قشموندان و علاقمندان به موسیقی جنوب کشور همراه بود.

این رویداد فرهنگی هنری با نام «جزیرت» با رویکرد حمایت از موسیقی بومی و سنتی استان هرمزگان برای نخستین بار در این جزیره درحال برگزاری است و گروه های مطرح موسیقی بومی این منطقه نیز در آن حضور دارند.

در این آیین موسیقایی که با حضور استاد خالو قنبر راستگو، استاد خالو صادق دهقانی، استاد وحید نجار قویدل، استاد علی دلبش و استاد حمید دوستک برگزار شد از هنرمندان پیشکسوت و جفتی نواز این عرصه تجلیل به عمل آمد.

شامگاه امشب برگزاری آیین نوای جفتی بهانه ای بود تا هنرمندان خوش سلیقه قشمی در گروه هنری کندو و قشم موزیک با همراهی شهرداری و شورای اسلامی شهر قشم و سازمان منطقه آزاد قشم، رویدادی سراسر هنری را خلق کنند.

آیین خوش آمد گویی و پذیرایی سنتی هنرمندان قشمی به همراه طراحی و آذین بندی صحنه اجرا با الهام از رسومات قدیم قشم از دیگر بخش های جذاب این رویداد هنری بود.

نی جُفتی چنان که از نام آن پیداست به معنی ۲ عدد نی است که به هم جفت و متصل هستند. این ساز نفس گیر پیشینه زیادی دارد و از هزاران سال پیش در مناطق گسترده ای از خاورمیانه ساز مهم مراسم شادمانی ها بوده است.

ابونصر فارابی در قرن چهارم هجری (۹۵۰ میلادی) ۲ نمونه از آن را شناسایی کرده و در کتاب موسیقی الکبیر خود به تصویر کشیده است.

ساز جفتی یکی از سازهای اصیل و قدیمی استان هرمزگان و یکی از پایه های موسیقی سنتی بندرعباس است؛ حوزه جغرافیایی این ساز بندرعباس، بندرلنگه، میناب و به صورت پراکنده در دیگر مناطق این استان است.

طول این ساز بسته به بم و یا زیر بودن صدای ساز، بلند یا کوتاه است و بیشتر ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر طول دارد و بر روی هر کدام از نی ها ۶ سوراخ تعبیه شده است که توسط همین سوراخ ها نواختن انواع ملودی را امکان پذیر می سازد.

این ساز در محافل سرور و جشن ها نواخته می شود و به هیچ عنوان در مراسم عزا از آن استفاده نمی شود.

از ویژگی های شاخص این ساز این است که فقط در جشن ها، عروسی ها و حتی برخی بازی های بومی مورد استفاده قرار می گیرد و دیگر اینکه رطوبت در میزان صدای آن نقش دارد.

در قدیم جفتی را با ۶ نت می نواختند اما اکنون با هفت نت کامل نواخته می شود. کوک جفتی در اثر آب و هوا و رطوبت تغییر گام پیدا می کند و شاید ربع پرده یا نیم پرده بالا و پایین شود و اگر از یک شاخه نی نباشد صدای ساز تغییر پیدا می کند.

صدای این ساز بسیار پرحجم و گیراست و علاوه بر تکنوازی همراه با سازهای کوبه ای نیز به کار می رود.

این ساز از جمله سازهای بومی است که رفته رفته به دست فراموشی سپرده می شود و نسل جدید کمتر گرایش به آن دارند و می توان گفت اگر ساختن و نواختن آن به نسل جدید آموزش داده نشود در خطر قرار می گیرد.

انتهای پیام/